Mobilizacja społeczeństwa do korzystania z mediacji

Z dniem 1 stycznia 2016 roku zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 10 września 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów. Obecnie sąd dąży w każdym stanie postępowania do ich ugodowego załatwienia, w szczególności przez nakłanianie stron do mediacji.

Mediację cechuje zasada dobrowolności, a więc skorzystanie z instytucji mediacji nie jest obligatoryjne. Ponadto, na każdym, dowolnym etapie postępowania można z niej zrezygnować, ponieważ samo prowadzenie mediacji nie wiąże się z obowiązkiem zawarcia ugody. Ugoda stanowi wspólne porozumienie stron, wypracowane przy równym zaangażowaniu i udziale stron. Zalet mediacji można by wymienić przynajmniej kilka jednak niewątpliwie jedną z wielu jest znacznie mniej sformalizowany charakter niż w przypadku drogi sądowej.

Wobec wprowadzenia zmian w przepisach postępowania cywilnego, ustawodawca dodał kolejny formalny warunek pozwu ( art. 187 § 1 k.p.c. pkt 3.). A mianowicie, w treści pozwu należy, oprócz dotychczasowych wymogów dla pozwu, należy wskazać informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.

Tym samym, nie zawarcie w pozwie wyżej wskazanej informacji w temacie podjętych przez stronę prób mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienia ich nie podjęcia będzie skutkować tym, iż pozew nie otrzyma prawidłowego biegu. Będzie to istotny brak formalny pozwu. Oczywiście, tego rodzaju brak podlegać będzie usunięciu na drodze wezwania przez sąd powoda do uzupełnienia w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania pod rygorem zwrotu pozwu. Istotnym jest jednak, że próba ugodowego załatwienia sporu nie została oznaczona wyłącznie jako mediacja – może to być więc również np. wezwanie do dobrowolnego spełnienia żądania (przykładowo typowe wezwania do zapłaty) czy inna (możliwa do udowodnienia) próba polubownego zakończenia sporu. Istotnym problemem jaki w naszej ocenie wiąże się więc z wprowadzoną zmianą będzie kwestia udowodnienia takiej próby przez powoda na etapie składania pozwu.